Siirt Battaniyesi
SİİRT BATTANİYESİ ÜRETİMİ
El sanatları, kültürel kimlikleriyle bulundukları yörenin gelişimine önemli katkılar sağlamaktadır. Ülkemizin dört bir köşesinde el sanatları nesilden nesile geçerek günümüze kadar geçerliliğini sürdürmüştür. Siirt ilimizin halk kültüründe önemli bir yere sahip el dokuması Siirt battaniyesi üretimi ise 100 yılı aşkın süredir gözdeliğini ve önemini tüm ihtişamıyla korumaktadır. Bu battaniyeler tiftik keçilerinin saf tiftiklerinden üretilmektedir. Battaniyelerin renkleri siyah ve beyaz olabileceği gibi, deve tüyü renginden oluşabilmektedir. Battaniyelerin üzerlerine çeşitli renklerde desen ve motifler yapılmaktadır. Siirt’e gelenler buradan hediyelik eşya olarak battaniye almakta, Siirt’e gelen özel misafirlere de battaniye hediye edilmektedir.
Siirt ili doğal yapısı ve iklimi itibariyle tiftik keçisi üretimine oldukça elverişli olup eski tarihlerden bu yana tiftik keçisi yetiştiriciliği yapılmaktadır. Bir adet tiftik keçisinden ortalama olarak 1-2 kg arası tiftik üretilebilmektedir.
Siirt battaniyesi üretimi için hammadde olan tiftik 3 aşamalı bir süreç sonucunda battaniye üretimine hazır hale getirilir. Bunlar:
- Yıkama işlemi
- Tarama işlemi
- Bükme işlemi
Tiftik yıkama işlemi sonucu tarama makinalarında taranır. Bükme işlemi el emeği olarak yapıldığından oldukça zahmetli bir süreci gerektirir. Bu aşamada tiftik bükülerek iplik haline getirilir. Hazırlanan iplikler çileler halinde mekiklere verilerek, dokunmaya hazır hale getirilmiş olurlar. El tezgahlarında yine yoğun bir el emeği ile dokuma işlemi sonucu battaniyeler üretilmiş olur. Her tezgahtagünde sadece 1 tane tek kişilik battaniye dokunabilmektedir. Battaniyenin yanında aynı dokuma sistem ile heybe, seccade, atkı, manto, kaban ve yelek gibi ürünlerin de üretimi sağlanmaktadır. Siirt battaniyeleri dünyanın birçok bölgesine ihraç edilip, götürüldükleri yerde büyük ilgiyle karşılanmakta ve yüksek fiyatlarla alıcı bulmaktadır.
Siirt Battaniyesi Temizleme Nasıl Yapılır?
Günümüzde, büyük bir ilgi ve istek ile kullanılan Siirt battaniyesi, Güneydoğu Anadolu başta olmak üzere, İç Anadolu ve Doğu Anadolu'da sıklıkla kullanılan bir battaniye türüdür. Pek çok insan tarafından tercih edilmesinin en büyük nedenlerinden bir tanesi 50 yıla kadar bir ömrü olmasıdır. Bu ömür kullanımdan kullanıma bağlı olarak ortalama 30 ve 50 yılları arasında değişebilmektedir. Tamamen tiftik keçisinin tüylerinden üretilen ve farklı ürünler katılmayan Siirt Battaniyesinin en temiz ve bariz özelliklerinden bir tanesi, doğal olması ve ısıtma konusunda gerçek bir etki sağlamasıdır. Bu nedenle de ısınma konusunda verim almak isteyenler tiftik keçisinin tüylerinden oluşturulan ve özel olarak dokunan battaniyeleri girerek kışın eksi derece soğuklarda en iyi şekilde korunabilmektedirler. Bunun için özel bir görevi bulunan Siirt Battaniyesi, her yıl tiftik keçisinin tüylerinin kırpılarak toplanmaktadır.
Genel olarak merak edilen konulardan bir tanesi Siirt battaniyesi temizleme nasıl yapılır sorusudur. Bu işlemlerde bazı yöntemler bulunmaktadır ve Siirt battaniyesinin ebadına göre de temizleme işlemleri farklılık gösterilebilmektedir. Genel olarak Siirt Battaniyesi temizleme nasıl yapılır sorusuna cevap arayan kişiler;
- Battaniyeyi, tüylü tarafı içe gelecek bir şekilde çamaşır makinelerinde yıkanabilmektedir. Çamaşır makinesinde derecenin 30 olması tavsiye edilmektedir. Ayrıca makinede sıkmadan yıkanması gerekmektedir.
- Eğer battaniyenin ebatı büyük ise, düz bir zemine serilmeli ve el ile yıkanabilir. Bunun için mutlaka kaliteli deterjanlar kullanılmaya da özen gösterilmelidir.
Genel olarak bu iki yöntem içerisinde Siirt battaniyelerinizi sorunsuz olarak temizleyebilirsiniz. Siirt battaniyesi temizleme nasıl yapılır konusunda ele alınabilecek adımlar bu şekildedir. Ebatına göre istenirse makinada ya da yere serilerek Siirt battaniyesi yıkabilmektedir. Yıkanma işleminin ardında ise, asılarak kurutulmalıdır.
Siirt Battaniyesi ve Tiftik Keçisi
Siirt battaniyesi temizleme nasıl yapılır konusunun yanı sıra, Siirt battaniyesinde ele alınması gereken başka hususlarda bulunmasıdır. Solma yapmayan ve uzun ömürlü olarak kullanılabilen Siirt Battaniyesinin temel malzemesi her zaman için Tiftik Keçisidir. Bu keçilerin tüyleri uzun olur ve renkleri farklılık gösterebilmektedir. Genel olarak tüyleri belirli bir uzunluğa eriştikten sonra sahipleri tarafından kırpılanarak, tüyleri alınır. Bunun için özel bir ayar ve düzen gerekmektedir. Böylece, toplanan tiftik tüyleri renklerine göre ayrılır ve üretim aşamasına getirilir. Üretim aşamasında önemli olan etmenler, tiftik tüylerinin yıkanması, kurutulması, kirmenle ip haline getirilerek, makaraya sarılması ve dokuma işlemlerinin yapılması üzerinedir.
- Deve tüyü renginde,
- Kahverenginde,
- Gri tonlarında,
- Siyah
gibi renk çeşitlerinde Siirt Battaniyeleri üretilmektedir. Aynı zamanda üzerindeki destenler, şeritler ve diğer şekillerde, üretim safhasında en iyi şekilde hazırlanmaktadır. Hijyen konusunda da son derece titiz davranılarak, tiftik tüyleri ilk toplanma esnasının hemen sonrasında yıkanmaktadır. Siirt battaniyesi temizleme nasıl yapılır konusu da ve üretim safhalarındaki genel adımlar bu şekilde sürdürülmektedir.
Siirt Battaniyesi Kalitesi
Türkiye'nin önemli el işçiliği dokumalarından bir tanesi olan Siirt Battaniyesi, binlerce insanımız tarafından evlerinde kullanılmaktadır. Özellikle uzun ömürlülüğü ve ısıtma konusundaki verimliliği bakımından sıkça tercih edilen Siirt Battaniyesi, her anlamda tüm beklentileri karşılayan bir donanıma sahiptir. Güvenli, doğal ve sağlığa zararlı olabilecek etmenler barındırmadan üretilen Siirt Battaniyesi, ortalama 50 yıla kadar dayanma özelliği bulunmaktadır. Bu özelliği, dayanıklılığı, yıpranmaması ve solmaması gibi özellikler de eklenince, Siirt battaniyesi kalitesi her anlamda hissedilmeye başlanmaktadır. Buradaki asıl önemli etmenlerden bir tanesi de, Siirt battaniyesinin çeşitli kullanım alanlarının bulunmasıdır.
- Siirt battaniyesi kalitesinde önemli olan etmenler, tiftik keçilerinden elde edilen tüyler ile ilişkilidir.
- Keçilerin gelişimlerine ve tüylerinin uzunluklarına göre tüyler toplanır,
- Tüyler renklerine göre ayrılır,
- Ayrılma işleminin ardından, yıkanma evresi başlar,
Tüyler kurutulur ve kurutulduktan hemen sonra el işçiliği ile deneyimli eller tüyleri kirmen ile ip haline getirmektedir. Bu ip halinin ardından, tiftik tüyleri, makaraya sarılır ve Mekike geçirilme işleminin ardından battaniye tezgahı üzerinde dokunmaya başlanır.
Battaniye dokuma işlemi biter ve sonra yine son kontroller yapılır. Bu son kontroller çerçevesinde battaniyenin üzerindeki tüyler, demir taraklar ile çıkarılarak, battaniye uygun bir yapıya kavuşturulur. Tüm bu aşamalar Siirt battaniyesi kalitesinin doğru bir şekilde ele alınabilmesi için gerekmektedir. Bu nedenle tiftik tüyünden başla, battaniyeye başka bir tüy-pamuk vb. eklemeler yapılmaz.
Siirt Battaniyesi Sıcak Tutar mı?
Siirt battaniyesinin sıcak tutma durumu, binlerce insanın kendi memnuiyetleri içerisinde görülebilen bir durumdur. Sıcak tutmasındaki en önemli etmenler içerisinde, Siirt battaniyesi kalitesi ile üretilme aşamalarındaki düzen oluşturmaktadır. Bunun için geleneksel yöntemler kullanılır ve dokuma işleri büyük bir itina ile gerçekleştirilmektedir. Bu sayede, beklentileri karşılayan bir Siirt battaniyesi namına yakışır bir şekilde üretilerek oluşturulmaktadır.
- Siirt battaniyesi sıcak tutar. Bunun nedeni kışın en soğuk şartları da bile tüyleri ile ısınan tiftik keçilerinin tüylerinden üretilmesidir.
- -30 dereceye kadar soğuklara karşı en iyi şekilde korumakta ve vücudun ısı dengesini sağlamaktadır.
- Yumuşak yapısı, ısıtma özelliği ve soğuklardan koruması, Siirt battaniyesinin genel özellikleri arasındadır.
Böylece Siirt Battaniyesi kalitesi konusunda pek çok kişi, kendi beklentilerine uygun olarak sonuçları alabilmektedir. Güzel bir şekilde ele alınabilen her bir kalite, sonucu güzel bir memnuiyeti de sağlamaktadır. Siirt battaniyesinde ek olarak renkler ve desen imkanları da bulunmaktadır.
- Asimetrik özelliklere sahip desenler,
- Gri, siyah, deve tüyü, krem ve kahverengi renkleri,
- Tek ve çift kişilik ebatlar ve özel sipariş imkanı,
gibi özeliklerde Siirt battaniyesi kalitesinde ele alınmaktadır. Böylece göz zevkine de hitap eden Siirt Battaniyesi, özellikle uyurken çok üşüme ve ısınamama problemleri olanlara birebir çare olmaktadır. Böylece güven içerisinde sıcak bir uyku, Siirt battaniyesiyle örtünerek sağlanabilmektedir.